Zorgt corona voor een explosie van de online kluseconomie? | Wat maakt platformen bijzonder in een crisis? Uhm. weinig. | Estland introduceert een 'digital nomad visa'

Goedemorgen! Afgelopen week weer meters met mijn onderzoek gemaakt en nog een hoop laatste klusjes voor mijn nieuwe boek gedaan. Alles ligt bij de vormgever en het einde is nu echt in zicht. Over twee weken start de voorinschrijving. Ook heb ik een online presentatie gegeven voor relaties van Labor Redimo over de impact van  platformen op de arbeidsmarkt en wat betekent dit voor de manier waarop de inhuur en recruitment is georganiseerd? Het was leerzaam om ook meer in de wereld van inhuur te duiken, aangezien veel klusplatformen zich nu vooral in de to-consumer en de MKB markt begeven. Voor deze editie weer een aantal mooie stukken uitgezocht, waaronder een oproep om toch echt meer naar de bredere context te kijken. Fijne week!

Crisis toont kwetsbare positie platformwerker: ‘Hoofdpijn, veel hoofdpijn, broer’ | De Volkskrant

Ik word regelmatig gebeld door journalisten die aan het verkennen zijn welk verhaal zij over de impact van deze corona crisis op de platformeconomie kunnen schrijven. Het probleem is alleen dat we er dan vaak na een kort of lang gesprek achterkomen dat er eigenlijk niet zo heel veel boeiends te melden is. Natuurlijk zijn er interessante platform ontwikkelingen in de crisis te benoemen: zo pakken platformen meer dan ooit hun rol als marktmeester (en is het debat over of een platform een prikbord bij deze definitief voorbij), spelen platformen een rol in het bijeenbrengen van vraag en aanbod van vrijwilligerswerk en in sommige gevallen een rol in het faciliteren van interne mobiliteit bij bijvoorbeeld ziekenhuizen. In de nieuwsbrief edities 195 t/m 199 lees je hier (veel) meer over. Interessante ontwikkelingen, maar voor het brede publiek niet echt nieuwswaardig.

Wat deze crisis ons dan wel leert is dat platformen een spiegel zijn van de sector waarin zij opereren. Heeft de bestaande markt slechte condities, dan zal dit bij een platform in die markt niet veel anders zijn. En wordt een sector geraakt door een crisis, dan wordt het platform (en de aanbieders) even hard geraakt. Niet heel spannend, maar het maakt wel duidelijk dat mocht je nog denken dat platformen onfeilbaar zijn, het tijd wordt om uit deze droom te ontwaken. Ik vind het zo zonde dat in menig debat de context vaak volledig wordt vergeten of ontkend. En dat is echt een gemiste kans.

Zo sloot iconisch uitzendbureau Mise en Place al vrij snel na de start van de crisis de deuren, maar ook freelance bemiddelaar Temper, die voor een groot deel afhankelijk is van de horeca sector, maakte deze week bekend zo'n 45 man te moeten ontslaan op het hoofdkantoor. Ook platformen in de toeristische sector worden hard geraakt, zie ook dit overzicht. Net als iedereen in die sector.

In dit Volkskrant artikel zegt Bas ter Weel van het SEO Economisch Onderzoek het volgende over de platformwerker (n.a.v. een onderzoek uit 2018): "Hun positie is kwetsbaar. Het werk dat ze doen is eenvoudig, dus zullen ze er nooit veel geld mee verdienen. Ze dragen bovendien geen werkloosheidspremies af en zijn daarom niet verzekerd tegen werkloosheid. Buffers hebben ze vaak nauwelijks. Op het moment dat hun werk wegvalt, zijn ze dus aangewezen op de bijstand."

Helemaal waar dat de doelgroep die hij omschrijft (er valt wat te zeggen over hoe de definitie van platformwerker door het SEO wordt gehanteerd) kwetsbaar is en dat hier iets aan moet worden gedaan. Het is alleen de vraag in hoeverre de platformwerker in een sector kwetsbaarder is dan de niet platformwerker. Zo is in het artikel te lezen dat uit FNV onderzoek blijkt dat 71 procent van de taxichauffeurs verwacht binnen een jaar te stoppen en dat dit bij Uber chauffeurs 76 procent is. Geen groot verschil, zeker wanneer je weet dat chauffeurs bij Uber sowieso relatief kort voor het platform rijden: ik verwacht dat niet-app-chauffeurs doorgaans veel langer hun beroep zullen uitoefenen. In de VS rijdt 4 procent van de Uber chauffeurs langer dan een jaar voor/via het platform.  Dan de thuisschoonmaakster: is deze via Helpling kwetsbaarder en harder geraakt door de crisis dan de thuisschoonmaakster in de zwarte markt? Ik denk het niet. Wat dat betreft doet de corona crisis eigenlijk exact hetzelfde wat sommige platformen die kwetsbare workers aan werk helpen: een vinger op een zere plek leggen en bestaande pijnpunten vergroten. En daarmee aanleiding geven voor een goed debat over de sector. De context in het debat achterwege laten is een gemiste kans. Niet doen dus.

Grocers urge CMA to block Amazon-Deliveroo deal | News | Retail Week

Half april werd bekend dat de investering van Amazon in Deliveroo, die door de Britse mededingingsautoriteiten on hold was gezet, toch door mocht gaan. De reden die werd gegeven van het proces dat is versneld is dat Deliveroo onderdeel uit zou maken van de (kritieke) infrastructuur van het land en dat zonder de investering van Amazon het bedrijf failliet zou gaan.

In dit bericht wordt gedeeld dat winkeliers tegen die beslissing in beroep zijn gegaan en de autoriteit hebben gevraagd hun keuze te heroverwegen. Mede omdat onder de huidige voorwaarden van de investering Amazon ook echt een zetel in de Deliveroo board zal krijgen. Ik ben op dit moment het boek 'Bezonomics' aan het lezen en om eerlijk te zijn begrijp ik de zorg. Benieuwd waar dit op uitloopt.

Why the Upwork CEO believes the pandemic will lead to more work with freelancers

Wat is de impact van corona op de toekomst van werk? In dit artikel met de CEO van Upwork, een van de grootste freelanceplatformen ter wereld, komen een aantal interessante inzichten naar voren.

1. Door maandenlang online te werken ontdekken bedrijven dat het prima werkt met mensen die nooit fysiek bij jou op locatie komen;
2. Bedrijven zijn op zoek naar een meer wendbare organisatie;
3. Werkers beseffen dat gokken op één paard ook een risico is. Gok je mis, dan ben je alle inkomsten kwijt.

Hier wat meer context op basis van 3 quotes uit het artikel:

Online werken werkt prima:

“They’re opening their eyes to getting more comfortable working with people who are not on site in their offices and are realizing that they have strategic benefits to be gained through flexing their talent pools much more dynamically than what they’ve done in the past.”

Wendbare organisaties:

“Companies are really evaluating their fixed cost structure that they have around full-time employees and the level of flexibility they have to spin teams up and down as business needs are changing,” she says, "noting that during past economic challenges, companies have tended to bring on contract and freelance employees before resuming full-time hiring."

Risicospreiding voor de werkende:

"During the recession in 2008–2009, Brown says, the company saw indicators that people were thinking differently about their relationship with full-time work. “The idea that they had this one lifeline of safety and security, and if they were laid off or if that employer was going under suddenly, they were really exposed,” she explains. “So we saw a shift of more people into the freelance workforce.”

"Brown says she’s talked to freelancers on the Upwork platform who feel more secure during the current economic downturn because of freelancing: They can build a portfolio with multiple clients, so if one has to pull back, they aren’t losing everything."

Interessante food4thought... Vergeet trouwens niet dat hier wordt gesproken over freelancers met unieke en schaarse skills. Een categorie die dus niet in de kwetsbare doelgroep valt. Online werk schept voor hen kansen. Wanneer je kijkt naar online werk  waar een overvloed van aanbod is, dan bestaat er een reëel risico voor een 'race to the bottom'. Het mooie van online werk is namelijk dat de wereld jouw klant is. Het nadeel is ook dat de wereld jouw concurrent is. En op het moment dat je op een plek in de wereld woont (als Nederland) waar de kosten voor levensonderhoud hoog zijn, dan heb je een probleem. Voor een aanbieder in India is 5 euro per uur veel, voor iemand in Nederland een drama. Oftewel: bovenstaand verhaal is slechts van toepassing op een specifieke groep freelancers. Voor een meer kwetsbare groep kan een verschuiving als deze juist heel negatief uitpakken.

Estonia to implement a digital nomad visa

Een interessant bericht uit Estland, het meest digitale land ter wereld. In mijn aankomende boek heb ik de case van Estland ook uitgebreid meegenomen. Dit nieuwtje kwam helaas te laat voor het boek:

"The Estonian parliament on 3 June adopted amendments to the current laws to create a digital nomad visa that would allow people to come to Estonia as a tourist and at the same time continue working for a foreign employer or as a freelancer independent of location."

Tweet

Voor de zomer lanceer ik een nieuwe startpagina voor platformwerk in Nederland. Op deze website komen de profielen van meer dan 100 kluseconomie platformen te staan die actief zijn op de Nederlandse markt. Het doel van de website is om een overzicht te creëren van het landschap en daarmee een fundament te leggen voor onderzoekers, beleidsmakers en ondernemers.

De afgelopen maanden heeft 'team Galaxy' van projectpartner FreshHeads een waanzinnige website gebouwd en vorige week is de dataverzameling begonnen (dank Jaap van Slageren voor je hulp!). Van de eerste 50 platformen is nu de basis informatie verzameld. Het is altijd interessant om in de algemene voorwaarden van platformen te duiken en om uit te zoeken of de platformen iets zeggen over de 'legal status' van de aanbieder en over belasting. Dan kom je nogal eens bijzondere passages tegen. Hier onder de top 3 van vorige week:

"Je kan in zijn algemeenheid stellen dat de belastingdienst graag al je inkomsten belast. Hoe ze je inkomsten uit Petbnb willen belasten hangt af van je persoonlijke situatie."

"Pawshake is een internationaal platform voor dierenoppassers en ons specialisme ligt bij het oppassen van dieren. We hopen dus op je begrip voor het feit dat we je geen belastingadvies kunnen geven."

Eigen publicatie

Importing reputation data does make sense, according to initial research outcomes among e-commerce platforms – Kluspaspoort.nl

De eerder gedeelde blog over portabiliteit van reputatiedata is nu ook in het Engels beschikbaar.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 400 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.