Wetsvoorstel platformwerk Europese Commissie: een eerste analyse | Publicatie: "Met KlusCV krijgen platformwerkers eindelijk toegang tot hun data en kunnen ze een cv opbouwen" | de impact van flitsbezorging op het straatbeeld

Goedemorgen! Vorige week presenteerde de Europese Commissie een wetsvoorstel die zou moeten leiden tot betere voorwaarden voor platformwerkers. Op het NOS 8 uur journaal, het RTLZ journaal en voor ZiPconomy mocht ik duiding geven aan dit voorstel. Het werd een druk dagje. En ook een mooie primeur en mijlpaal: deze week besteedde Trouw in een groot artikel aandacht aan mijn KlusCV project. Daar was (en ben) ik erg trots op. Ook publiceerde ik de video's van de presentatie van mijn rapport over data portabiliteit voor platformwerkers. Je kunt deze hier terugkijken.

Komende week gelukkig een wat rustigere week met veel laatste loodjes voor KlusCV en wat losse klussen. De kerst komt er aan. Voor deze nieuwsbrief weer een aantal stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Mooie week!

Met KlusCV krijgen platformwerkers eindelijk toegang tot hun data en kunnen ze een cv opbouwen | Trouw

Hoewel het tof is om ontwikkelingen in de platformeconomie te mogen duiden in de media: het is natuurlijk nóg leuker om over eigen gedachten of projecten te mogen praten in de media.

Vorige week verscheen dit stuk en interview over een project waar ik al nu bijna twee jaar mee bezig ben: KlusCV. KlusCV is een standaard waarop kluseconomie platformen data rondom reputatie en transactie gaan delen met platformwerkers in de vorm van een digitaal CV. Op 18 Januari zal KlusCV live gaan en kunnen de ruim 100.000 platformwerkers die klussen vinden via de 5 deelnemende platformen hun digitale CV downloaden.

KlusCV komt voort uit een onderzoek dat ik deed naar dit vraagstuk. Lees hier het rapport of dit artikel dat op de website van NSVP verscheen over het onderzoeksrapport.

Na de lancering is het de bedoeling dat meer kluseconomie platformen zich bij de standaard zullen aansluiten en starten diverse onderzoeken om de impact van het meenemen van deze data op de positie van de werkende te onderzoeken. In het Trouw artikel lees je meer over KlusCV en waarom Charly Cares, een van de deelnemende 'launching platforms' meedoet.

Commission proposals to improve the working conditions of people working through digital labour platforms - Employment, Social Affairs & Inclusion - European Commission

Het zal je niet ontgaan zijn: afgelopen week presenteerde de Europese Commissie een wetsvoorstel die de positie van platformwerkers, en dan voornamelijk zij die echt via een algoritme worden aangestuurd (dus: on demand = taxi en bezorging).

Hoewel de meeste aandacht uitging naar de passage die platformen die aan bepaalde criteria voldoen dwingt de platformwerker in dienst te nemen, stond er nog veel meer interessants en relevants in het voorstel. Later deze week of volgende week volgt nog een uitgebreide analyse / reactie in de vorm van een ingezonden stuk of blog, dus in deze nieuwsbrief 'slechts' een korte analyse.

Om te beginnen is het een wetsvoorstel. Alle landen moeten hier nog overheen plassen en er zullen veel landen zijn die zo hun eigen wensen hebben. Vervolgens moeten de landen het ook allemaal nationaal door gaan voeren. Je raadt het al: dit gaat nog wel even duren en de lobby vanuit de platformen (zij zeggen het voorstel vooral tot het verlies van arbeidsplaatsen zal leiden en een stijging van de prijzen) zal ook niet stil zitten. De race is nog niet over, om maar in de Formule 1 sfeer te blijven.

Om als platform onder het nieuwe voorstel te vallen, heeft de Europese Commissie een aantal criteria opgesteld. Een platform is werkgever als de arbeidsrelatie in de praktijk voldoet aan twee of meer van de volgende criteria:

• Het platform bepaalt de beloning van de werkende;
• Het platform stelt eisen aan het uiterlijk van de werkende (zoals het dragen van een uniform);
• Het platform monitort de prestaties van de werkende via digitale middelen;
• Het platform bepaalt de werktijden;
• Het platform beperkt de mogelijkheden van de werkende om voor anderen te werken.

Bovenstaande punten zijn vrij ruim te interpreteren en daarnaast is het de verwachting dat platformen hun strategie zullen aanpassen om niet onder deze punten te vallen. Dit is ook gebeurt toen de staat California een wet aannam die speciaal als doel had taxi en bezorg platformen te dwingen de werkende in dienst te nemen, de AB5 wet. Ook hier hebben platformen heel snel de werking van de apps eenvoudigweg aangepast om niet meer onder deze punten te vallen. Platformen kunnen namelijk als 'private regulator' eenvoudig de regels van het spel eenzijdig aanpassen. En zullen dat zeker ook doen. Het gevolg: een eeuwig durend kat-en-muis spel. Dus voor iedereen die nu hard roept dat het een gelopen race is, wil ik herinneren aan een bekend Nederlands gezegde over een huid, beer en schieten.

Eerder gaf ik aan dat het stuk over de omgekeerde bewijslast (een platformwerker is werknemer, tenzij. Het platform moet vervolgens bewijzen dat de platformwerker géén werknemer is.) slechts één van de elementen is van het voorstel. Hier onder de drie onderwerpen uit het voorstel:

1. to ensure that people working through platforms have – or can obtain – the correct employment status in light of their actual relationship with the digital labour platform and gain access to the applicable labour and social protection rights;
2. to ensure fairness, transparency and accountability in algorithmic management in the platform work context;
3. to enhance transparency, traceability and awareness of developments in platform work and improve enforcement of the applicable rules for all people working through platforms, including those operating across borders

Door alle ophef over punt 1 heeft bijna niemand aandacht aan punt 2 en 3 besteedt. Dit is ontzettend zonde, omdat dit ook onderwerpen zijn die veel verder gaan dan alleen de platformeconomie. Dit gaat over de impact van technologie en data op de werkende. Waarbij de platformeconomie een fijne eerste sector is om mee te beginnen, gezien de 'digital first' houding van platformen. De komende tijd zal ik punt 2 en 3 verder bestuderen (kijk er intussen ook zelf even naar), deze zullen vast nog een keer in deze nieuwsbrief voorbij komen.

'Worker Data Science' Can Teach Us How to Fix the Gig Economy | WIRED

Vooruitlopend op wetgeving rondom het delen van data en inzicht in algoritmes zijn er veel initiatieven in de kluseconomie die bijdragen aan inzichten voor platformwerkers in de data en algoritmes van de platformen waar zij afhankelijk van zijn. Een paar maanden geleden werd vanuit de University of Edinburgh de 'digital worker inquiry' conference georganiseerd waar veel van deze cases zijn gepresenteerd. Ik presenteerde hier ook mijn KlusCV / GigCV project. Vanuit de cases op dit congres is dit artikel in Wired verschenen. Een paar voorbeelden uit het stuk:

"Drawing inspiration from predecessors like the Turkopticon browser extension, which allows crowdworkers to share and access reviews of employers that use the Amazon Turk platform, developers have built apps to track working time, identify and combat wage theft, track underpayment, track living wages, harvest and port data, illustrate and visualize working conditions, and build solidarity and organize. These tools support gig, platform, and precarious workers by offering data-driven and measurable insights into working conditions."

Dit stuk lezende, terugdenkend aan de conferentie en het nieuwe EU wetsvoorstel in gedachten kwam het volgende bij mij op. En dat is dat uit het EU stuk punt 1 (in dienst) en 2 (transparantie) redelijk haaks op elkaar staan. Het delen van data met werkenden, zodat deze beter geïnformeerde beslissingen kunnen nemen past goed bij het ondernemerschap. Maar wanneer de platformwerker in dienst is, is er ook minder een incentive om deze data met hen te delen en transparant te zijn. Er is immers een gezagsrelatie. Toen Uber en anderen in California met de nieuwe wet (Prop22) duidelijkheid kreeg in classificaties, hebben zij ook enkele functies die bijdragen aan meer autonomie uit het systeem gehaald. Ik weet nog niet precies waar ik heen wil in deze analyse, maar wel dat ik het gevoel heb dat deze twee punten lastiger op één lijn te brengen zouden kunnen zijn dan dat je in eerste instantie zou denken.

What Instant Delivery Services Could Do to Cities - Bloomberg

Er wordt veel geschreven over flitsbezorging. Je ziet het onderwerp ook regelmatig in deze nieuwsbrief, en dan vooral onder het kopje 'in de media', voorbij komen. Uiteindelijk is het belangrijk om te beseffen dat dit soort ontwikkelingen geen constante zijn die over ons heen walsen, maar het gevolg zijn van de keuzes die we maken. En om je juiste keuzes te maken, is een goed geïnformeerd debat nodig.

Dit artikel gaat over deze keuzes. En het belang hiervan Met een introductie alinea om triest van te worden: "Mini-warehouses dubbed “dark stores” are quietly taking over urban retail space. Left unregulated, the insatiable demand for faster delivery will only hasten the erosion of community life."

En even verder: "Cities need to delineate the increasingly fuzzy boundary between stealth micro-fulfillment outposts and the traditional commerce of bodegas. If not, our post-pandemic urban future is less likely to be one where we’re on a first-name basis with the neighborhood baker than one where the streets are filled with workers ferrying cilantro for impromptu tacos. In fact, given the ambitions of DoorDash and others to vertically integrate their operations — to stop delivering meals and groceries from local stores and start running their own — it’s a future where bodegas and restaurants are unequivocally in the crosshairs."

Waarbij het belangrijk is om te beseffen dat een samenleving veel meer is dan een verzameling van functionele transacties. Een winkel of restaurant meer dan een leverancier van spullen of eten. Dat is dan ook de reden dat ik zo vaak benadruk dat de rol van (lokale, provinciale en nationale) overheden zo belangrijk is in het debat. Zij zijn geen toeschouwer, maar moeten midden in de arena staan.

En in het geval van flitsbezorging: ik zie vaak vergelijkingen met Uber en Airbnb. Wat belangrijk is om te beseffen is dat dit geen platformen zijn die een gefragmenteerde groep aanbieders met een gefragmenteerde groep vragers verbindt, maar niet meer dan een soort supermarkt. Handhaving is daarom ook geen probleem. De juiste keuzes maken waar je als samenleving naartoe wilt dan weer wel.

Four Questions Every Marketplace Startup Should Be Able to Answer | by Jonathan Golden | Medium

Een succesvol platform neerzetten is een kunst. Een kunst waar technologie niet de grootste uitdaging is: dat is vaak een kwestie van skills (iets kunnen bouwen) of geld (iets kunnen láten bouwen). Om die kunst te leren is het altijd goed om te kijken hoe anderen het hebben gedaan en hier de lessen van mee te nemen. Heb je daar interesse in? Dan raad ik je aan deze blog te lezen van Jonathan Golden, voormalig 'head of product' bij Airbnb, Dropbox en Hubspot.

De onderwerpen in deze blog:

1. Type of Network Effects: How will your marketplace grow?
2. Homogeneous vs. Heterogeneous Supply: Is your startup a search marketplace or a matching marketplace?
3. Two-Sided Incentives: How will you keep both buyers and sellers in the marketplace?
4. Size and Frequency of Interaction: What are the unit economics of your marketplace?

In de media

Modern werkgeversgezag: Brussel presenteert criteria voor werkgeverschap in de platformeconomie | ZiPconomy

Een mooi en compleet stuk over het wetsvoorstel op ZiPconomy met bijdrage van ondergetekende.

Maaltijdbezorger straks in loondienst, Europa pakt schijnzelfstandigheid aan | RTL Nieuws

"Een fatsoenlijk loon, doorbetaald worden bij ziekte, recht op vakantiedagen en de mogelijkheid pensioen op te bouwen. Koeriers, maaltijdbezorgers en andere platformmedewerkers krijgen als het aan de Europese Commissie ligt meer rechten. Ze moeten behandeld worden als gewone werknemers."

Fantastisch, die flitsbezorgers, maar de groeiende bezorgcultuur heeft grote gevolgen voor stad: ‘Dit worden zombiestraten’ | Topics.nl

Een mooi en uitgebreid stuk over flitsbezorging in Het Parool met bijdrage van ondergetekende.

Kun je geen heel huis kopen? Koop dan een heel klein stukje bij Brxs | Trouw

"Geen geld voor een koophuis? Koop dan een stukje huis, raadt een nieuw onlineplatform aan. Niet om in te wonen, maar om aan te verdienen."

Met KlusCV krijgen platformwerkers eindelijk toegang tot hun data en kunnen ze een cv opbouwen | Trouw

In de herhaling: het stuk in Trouw over mijn project KlusCV.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie - Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.