Hoe platformen ons door de Corona crisis heen kunnen trekken

Goedemorgen! Mijn buren kwamen gisteren terug van hun vakantie en zeiden: we zijn in een heel ander Nederland teruggekomen. En dat is helemaal waar. De onzekerheid hield en houdt mij (en ik vermoed ook de rest van het land) in zijn greep. Fijn dat er nu keuzes zijn gemaakt, maar rustiger zal het er niet op worden. Ik had oorspronkelijk deze nieuwsbrief al klaargezet met 5 artikelen, toen besloten om een stuk te schrijven over de 5 punten waarop deze crisis een harde vinger op bestaande systeemfouten legt totdat gister avond bekend werd dat het land nu echt op slot gaat. Binnen al die onzekerheid bedacht ik mij: welke rol kan een platform spelen in het creëren van iets van orde in deze chaos. En dat is dan ook precies waar deze editie om draait.

Ik zal de komende weken soms overdag en vooral 's avonds wanneer de kinderen slapen aan het werk zijn.  Want dat thuiswerken klinkt als een waanzinnig concept, maar met kinderen van 1, 5 en 6 zal dat in de praktijk toch een uitdaging worden. Presentaties zijn afgezegd, maar mijn onderzoek en boek lopen door. Volgende week zal mijn stuk over de systeemfouten alsnog verschijnen, moet er nog even op kauwen. Veel sterkte met het vinden van jouw draai in deze nieuwe situatie.

Hoe platformen ons door de Corona crisis heen kunnen trekken

De (terechte) maatregelen om grip te krijgen op de Corona crisis hebben een grote impact op de dagelijkse gang van zaken van onze maatschappij. Er is een grote onbalans in werkdruk en zorgtaken. Met het sluiten van scholen en kinderdagverblijven en het verplicht thuiswerken voor wie dat kan is iedereen voor zich bezig om de ballen in de lucht te houden. Daarnaast zijn er groepen in de zogenaamde ‘vitale sectoren’ die wel door móeten werken, maar daardoor moeite hebben om de dagelijkse organisatie van bijvoorbeeld een gezin rond te krijgen. Deze onbalans valt niet te organiseren door centrale instituties. Enerzijds omdat deze op een laag pitje draaien en geen capaciteit hebben en anderzijds omdat de zorgvraag (in de meest brede zin van het woord) die er nu is niet centraal te coördineren is.

Een vraag die mij het afgelopen weekend bezighield was: “Waarom is er eigenlijk geen platform die mensen die iets kunnen (boodschappen, koken, oppassen en bepaalde niet gekwalificeerde zorgtaken) verbindt met mensen die iets nodig hebben?”.

Gistermiddag (tijdens het buitenspelen met de kinderen) en avond ben ik hierin gedoken. Het antwoord: er is veel. Heel veel. Maar of het bestaande aanbod hét antwoord gaat geven op deze vraag? Ik ben er nog niet van overtuigd. Een korte analyse.

Digitale participatie platforms

Tijdens mijn zoektocht, waar ik ook diverse tips via Twitter op binnenkreeg, ben ik veel mooie initiatieven tegengekomen.

Grofweg zou ik deze initiatieven willen indelen in 3 categorieën:

1. Platformen voor algemene communicatie doeleinden binnen buurten. Denk hierbij aan buurtplatformen als Nextdoor of algemenere middelen als Facebook groepen en Buurt Whatsapp groepen;
2. Marktplaatsen die specifiek zijn gericht op het verbinden van vraag en aanbod van hulp- en zorgvragen. Mooie voorbeelden zijn NLvoorelkaar, WeHelpen, Deedmob, Mijnbuurtje.nl en Croqqer;
3. Platformen die een niche faciliteren. Zoals Thuisafgehaald.nl, HandigeHelden en het Belgische Helpper.

Een iets bredere kijk op platformen en samenleving vind je in het rapport ‘Digitale ondersteuning van zelfredzaamheid en participatie’ heeft het Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten (KING) een flinke inventarisatie gemaakt hoe gemeenten platformen kunnen gebruiken voor informatievoorziening en burgerparticipatie. Het rapport ‘Keuzewijzer e-tools’ is in dat kader ook interessant om door te lezen, maar blijft – zoals de titel ook zegt – vooral in de tooling zitten.

In het KING rapport wordt een interessante hoofdindeling gemaakt van de onderzochte platformen. Op basis van de input van diverse platformbeheerders zijn zij gekomen tot een hoofdindeling in 3 hoofdcategorieën, variërend van algemeen tot specifiek.

Wat mij opviel

Wat mij opviel bij de platformen die ik heb bezocht:

1. Uiteindelijk gaat het om lokale transacties: mensen die ontmoeten elkaar fysiek, dus je hebt op (hyper)lokaal niveau een goede balans tussen vraag en aanbod nodig. Aan de andere kant zie je dat de platformen wel veelal landelijk opereren of een ‘meta platform’ hebben. Door veel lokale communities te faciliteren maak je vanzelf gebruik van schaalvoordelen voor ontwikkeling, begeleiding en strategie;
2. Een platform is techniek, maar het succes hangt af van de mensen die het uitvoeren. Veel platformen hebben lokaal eigen mensen of vertegenwoordigers om gebruikers op het platform te helpen;
3. De platformen hebben allemaal behoorlijk veel functionaliteiten (kennisbank, agenda, projectpagina’s, etc.) en soms zijn er meerdere belangen (gemeenten die het in een breder project stoppen);
4. Er kan op de meeste platformen echt van alles worden gevraagd en aangeboden, wat het lastiger maakt om een goede en snelle match te maken tussen vraag en aanbod.

Dilemma

Het is lastig om een keuze te maken welk platform op dit moment de beste papieren heeft. Dat is namelijk volledig afhankelijk van welk probleem je aan wilt pakken en wat de doelstellingen zijn. Voor waar naar ik op zoek ben merk ik dat bij de bestaande platformen het vaak groot aantal stakeholders en de grote diversiteit aan functionaliteiten en soorten dienstverlening een probleem om op korte termijn zijn om snel meters te kunnen maken.

Zo ben ik onder de indruk van het werk van o.a. NLvoorelkaar, WeHelpen en Deedmob, maar de enorme verscheidenheid aan categorieën en de lange flow om een transactie te kunnen maken zorgden ervoor dat ik afhaakte. Datzelfde probleem hebben veel goedbedoelde bottom up initiatieven als een Linkedin groep waar (oud) zorgmedewerkers die hulp willen bieden zijn verenigd en het sympathieke www.gewoonmendendiewillenhelpen.nl . Ook was ik onder de indruk door het Ready2Help project van het Rode Kruis. 40.000 Mensen hebben zich hier aangesloten om een hulpvraag te ontvangen bij een noodsituatie. Niet heel geschikt voor hetgeen waar ik naar op zoek was, maar wel een erg mooi initiatief.

Conclusie

Ik denk dat er momenteel genoeg middelen en groepen zijn om vraag en aanbod van hulp aan elkaar te koppelen. Er zijn ook de nodige niche marktplaatsen die ook in te schakelen zijn. En daarnaast werken de zelf opgezette Whatsapp en Facebook groepen vaak ook natuurlijk helemaal prima.

Maar toch. Toch ga ik de komende week nog eens verder nadenken en met mensen verder sparren of het toch een goed idee is om voor dit soort situaties een specifiek platform te bouwen. Mocht daar iets uitkomen, dan kom ik daar in deze nieuwsbrief uiteraard op terug.

Fijne week en veel sterkte met alles!