Hoe het Amazon mesh netwerk weer nieuwe vragen oproept | Moet Nederland bitcoin verbieden? | Voegt flitsbezorging iets toe aan ons leven?

Goedemorgen! Afgelopen week weer twee presentaties over platformen en arbeid mogen geven, online academische workshops bijgewoond en een dagje met de auto op pad geweest om bezoeken te brengen aan verschillende platform ondernemingen om te peilen hoe de vlag er bij hangt. Weer mooie discussies gehad en veel geleerd. En ook gewoon fijn om weer op pad te zijn. Ik kan niet wachten op mijn eerste tripje naar (en opdracht in) het buitenland. Met de wedstrijd Nederland - Oekraïne op de achtergrond weer 5 mooie stukken verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar. Fijne week!

How Amazon Sidewalk Works—and Why You May Want to Turn It Off | WIRED

Het was oktober 2014 toen ik in een zoektocht naar inspiratie voor crowdsourcing voorbeelden voor het eerst iets las over mesh netwerken. Dit was in een artikel over Firechat. Uit het artikel: "Firechat allows users to turn their smartphone into a node that transmits data, either by WiFi or Bluetooth, to other phones within a short range. It's kind of like a walkie talkie when it's one-to-one, but if you get enough smartphones together in a small area, then you can create a peer-to-peer meshnet that's independent of mobile and Internet networks that can be surveilled or shut down by governments." Firechat is dus een app die een groot decentraal netwerk mogelijk maakt, gebruik makend van telefoons die de app hebben geïnstalleerd en hebben draaien. Berichten kunnen, zonder gebruik te hoeven maken van een internetverbinding, via-via-via-via verstuurd worden. Voor veel mensen klinkt dat misschien wat omslachtig, maar in landen waar de overheid voor eigenbelang het internet wel eens uitzet, is het een krachtige manier om decentraal de communiceren en organiseren. Ik heb het voorbeeld jarenlang gebruikt om te laten zien hoe je om een markt te betreden niet altijd miljarden mee hoeft te nemen voor het opzetten van fysieke infrastructuur, maar gebruik kunt maken van een bestaande (decentrale) infrastructuur. De oprichter van Firechat sprak in 2015 de ambitie uit om de eerste gratis mobiele telefoon provider ter wereld te worden.

Waar Firechat gebruik maakt van bestaande apparaten (smartphones), ontdekte ik in diezelfde periode het Spaanse FON: een wereldwijd decentraal wifi netwerk. Je kon een FON router kopen waarmee je een eigen wifi netwerk in huis kon maken en parallel daaraan een open FOB wifi netwerk. Het idee was dat wanneer je maar genoeg deelnemers hebt, je vanzelf een wereldwijd dekkend decentraal netwerk kon neerzetten. Intussen telt FON wereldwijs meer dan 21 miljoen Wifi hotspots. Dat aantal is vooral gegroeid door samenwerkingen met bestaande telefoonmaatschappijen.

Ik moest denken aan de voorbeelden van Firechat en FON toen ik afgelopen week een stuk las waarin Amazon het volgende fragment mijn aandacht trok: "The new service will keep your Echo, Ring, and other Amazon devices connected to the internet, even if your internet service provider goes out. <..> To do this, Amazon uses Bluetooth and unused slices of the wireless spectrum, with Ring cameras and Echo speakers acting as the main bridges (actually called Sidewalk Bridges) to keep everything connected." Apple doet net de Airtags en 'find my iPhone' exact hetzelfde.

Hoewel de voorbeelden van Amazon en Apple technisch gezien briljant zijn, laat het Apple Airtag voorbeeld (kleine apparaatjes die je aan bijvoorbeeld een tas kunt hangen waarna je via een app kunt zien waar de tas is) zien welke weg Amazon ook af zou kunnen leggen. Waar Apple dit eerst gebruikte voor de service voor de eigen gebruikers (iedereen helpt elkaar - vaak zonder het te weten - om de verloren telefoon terug te brengen), is de stap naar de Airtag er eentje waarbij Apple een complete nieuwe goedbetaalde dienstverlening uitrolt dat gebruik maakt van alle bestaande apparaten die het daarvoor heeft gekocht. En de internetverbindingen waar de gebruikers zelf voor betalen.

Is dit een probleem? Ik denk het wel en wel op meerdere fronten:

1. Deze bedrijven verkopen hardware die ze op een later moment kunnen inzetten om extra verdienmodellen op los te laten, zonder dat de gebruiker hiervan profiteert;
2. De instellingen staan 'default' op delen, je moet als gebruiker dus zelf actie ondernemen wanneer je dit niet wilt;
3. Op het moment dat je actie onderneemt moet je lastige keuzes maken. Bij Apple wordt 'find my iPhone' uitgeschakeld wanneer ik mij voor de 'find Airtags' optie wil afmelden. Dit is één keuze, waardoor het erg onaantrekkelijk is om niet mee te doen;
4. Dit geeft deze hardware makers een oneigenlijk concurrentie voordeel: het kan een internationale dienstverlening uitrollen zonder te hoeven investeren in infrastructuur en betaalt niet voor de toegang tot de apparaten.

Vooral het concurrentievoordeel en de beperkte keuze voor het kunnen afmelden zijn zaken die naar mijn mening de nodige aandacht verdienen in het debat. Want hoe tof de technologie ook is, het blijft belangrijk om goed na te denken over de voorwaarden. Juist omdat deze bedrijven de wijzigingen in software in - en voorwaarden voor - alle apparaten eenzijdig kan aanpassen en daarmee veel macht hebben.

Wageindicator & Gig: Biden and Gig Work; Rider Law, The Sequel

Ik ben een tijdje geleden in contact gekomen met WageIndicator: "WageIndicator Foundation collects, compares and shares labour market information through online and offline surveys and research. Its national websites serve as always up-to-date online libraries featuring (living) wage information, labour law and career advice, for employees, employers and social partners. In this way, WageIndicator is a life changer for millions of people around the world." Er staat informatie over meer dan 140 landen op de website.

De reden van contact was omdat zij ook aandacht gingen besteden aan platformwerk. Intussen heeft platformwerk een eigen pagina op de website en is er veel waardevolle informatie te vinden en ik mag af en toe meekijken (en bemoeien) vanaf de zijlijn.

Afgelopen week publiceerden zij een nieuwe editie van de gig economy nieuwsbrief. Voor iedereen die wil weten wat er in de wereld speelt rondom de gig economy een aanrader om te lezen. Ik was begonnen om de highlights op te sommen voor deze editie, maar de keuze was reuze, dus je zult de nieuwsbrief toch echt zelf moeten lezen. En dat is zeker geen straf.

Toezichthouder maant scholen, universiteiten en Justitie om met Google te stoppen

De discussie over de afhankelijkheid van het onderwijs van een (heel) klein aantal grote technologiebedrijven is niet nieuw, maar was vorige week onverwacht groot in het nieuws: "De software van Google voldoet niet aan de Europese privacywet, stelt de Autoriteit Persoonsgegevens in twee vertrouwelijke rapporten."

In de reactie van scholen was ook direct de enorme lock-in te zien die Google heeft. Door het onderwijs op grote schaal te sponsoren met goedkope Chromebooks is het voor bijna iedereen onmogelijk om onder Google uit te komen. En al kan dat, dan is het de vraag wat het alternatief is. Ik zag veel reacties voorbij komen dat veel alternatieven een veel hogere prijs hebben en scholen dit niet kunnen betalen. Je kunt natuurlijk ook stellen dat de prijs die nu wordt betaald in euro's te laag is, maar in afhankelijkheid en marktmacht te groot. Voor Google zit de businesscase natuurlijk niet in het geld verdienen aan licenties, maar in het binnenhengelen van kinderen in het Google ecosysteem. De banken wisten vroeger ook al de waarde van het zo vroeg binnenhalen van klanten met mooie knuffels en speeltjes. Google doet daar een flinke schep bovenop. Slim van Google en je kunt het een bedrijf niet kwalijk nemen dat het investeert in nieuwe business, maar als 'leidend voorwerp' moet je toch echt een stuk scherper zijn en hier doorheen prikken. Laten we hopen dat dit bericht voor meer bewustwording zorgt en laat zien wat de werkelijke prijs is van goedkope software en laptops.

Nazim Salur creëerde met Getir een Turks miljardenbedrijf, terwijl Silicon Valley lag te slapen - MT/Sprout

Een informatief interview met de oprichter van flitsbezorger Getir. In Amsterdam zijn intussen drie (!!) flitsbezorgers actief: Getir, Flink en Gorillas. Het geld van investeerders gaat er zo wel heel erg hard doorheen terwijl iedereen vecht voor een stukje (hyper)lokaal marktaandeel ;-). En hoewel gemak de mens dient, is het wel de vraag hoe fraai het toekomstbeeld is van de mens die de luie stoel niet meer uit hoeft te komen en met een app alles kan bestellen waar op dat moment aan wordt gedacht. En met en druk op de knop een mechaniek van laagbetaalde arbeiders aan het werk zet om aan de behoeften van de bankhanger te voldoen. Los van dat dit de lokale middenstand, een hoop lol en spontane momenten en ontmoetingen uit het leven weghaalt is het ook wel een triest beeld van een on demand middenklasse waar iedereen via een app een eigen bediende heeft. Getir is op de eigen website overtuigd dat het het leven van de klant kan verrijken: "Iedere seconde telt - Wie heeft in dit hectische leven tijd voor boodschappen? Niemand. Wij doen de boodschappen, doe jij wat je leuk vindt." Je zou bijna het idee krijgen dat je er niet bij hoort wanneer je te druk bent om even langs de supermarkt te lopen of fietsen. Je kunt je afvragen of dit de vooruitgang is waar we als maatschappij op zitten te wachten.

CPB-directeur: Nederland moet bitcoin verbieden | FD

Afgelopen week pleitte CPB-directeur Pieter Hasekamp voor een verbod op bitcoin. Volgens Hasekamp is een crash onvermijdelijk en is snel ingrijpen gewenst. Kritiek op bitcoin is natuurlijk een vlammetje in en kruitvat gooien die vervolgens explodeert: de bitcoin en blockchain community is nogal... gevoelig en eigenwijs. Volgens de community zit Hasekamp er volledig naast, volgens de FD redactie ook en ook minister Hoekstra (wiens partij deze week ook een vlammetje in een kruitvat toegeworpen kreeg) gaf aan weinig in een verbod te zien. Een verbod dat overigens technisch waarschijnlijk onmogelijk is.

Je zou het bericht van Hasekamp kunnen framen als 'oude wereld die bang is voor nieuwe wereld' en 'ongefundeerd en ongegrond'. Waar ik overigens vooral benieuwd ben naar de motivatie om juist dit onderwerp te belichten vanuit het CPB: dit zou eerder een zorg zijn van een AFM. De reactie vanuit de bitcoin aanhangers was ook behoorlijk voorspelbaar. Zij zien bitcoin als het voorbeeld van een betrouwbaar decentraal geldsysteem. Dat is natuurlijk ook niet helemaal waar: hoewel blockchain technologie veel mogelijkheden biedt (en er door private en publieke partijen genoeg wordt geëxperimenteerd met crypto currencies), zie ik het doordat er schaarste in het systeem zit meer als een (risicovolle) belegging. Even los van de ecologische footprint. En zijn er natuurlijk ook, net als in de 'oude' economie, genoeg mensen die flink hebben geprofiteerd door op het juiste moment op de juiste plek de juiste keuze te hebben gemaakt. Ik weet nog dat ik een keer op een bitcoin bijeenkomst was waar de fanatiekelingen van het eerste uur die voor een paar cent vele bitcoins hadden gekocht hun 'geluk' verdedigden met het excuus dat zij een risico hebben gelopen. Zo kun je het ook framen.

Los van de discussie of bitcoin goed of slecht is (op beide vragen is het antwoord ja en nee ;-)) en of de boodschap van Hasekamp de juiste is en of hij de persoon is om dit verhaal te brengen, vermoed ik dat de zorg vooral ligt in het gegeven dat instituties de controle op veel vlakken binnen het financiële systeem volledig kwijt zijn. Bij crypto currencies is dit zeker het geval: internationaal, moeilijk te herleiden, geen controles die wel bij banken plaatsvinden, etc. etc. Ook op andere domeinen verlaagt technologie de drempel om deel te nemen aan het financiële systeem, wat ook weer de nodige uitdagingen met zich meebrengt. Denk maar aan de 'GameStop' hype afgelopen januari waar bijna dertigduizend Nederlandse 'beleggers' aan meededen. Het verlagen van drempels opent weer een berg aan nieuwe vraagstukken waar ook een CPB zich terecht zorgen over moet maken. Dus misschien is het verhaal niet zo handig gekozen, maar de zorg terecht.

Ook gelezen

• Packaly and ABN AMRO announce a partnership for instant pay to Riders
• Uber Eats start in Nederland met bezorging van boodschappen bij Marqt
• ‘Meteen! Direct! De decadentie!’ Amsterdam is het strijdtoneel geworden van de flitsbezorgers
• Zoekmachines hoeven niet meer te bieden op plek in Android-keuzescherm
• Delivery Hero, Bolt, Glovo and Wolt founders announce European Purpose Project (de Europese gig economy lobby is gestart...)
• Freelance platfom Malt haalt nog eens 80 miljoen op. En komt eraan.
• Japan gaat mogelijk monopolieposities Apple en Google onderzoeken
• Donkere wolk boven 'ontwikkelaarsfeestje' van makers iPhone-apps

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie - Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.