Hoe Beterboeken.nl wél een geduchte Booking concurrent zou kunnen worden | Dossier: belasting en platformen | Gedeeld eigenaarschap in de praktijk

Goedemorgen! Omdat ik verwacht dat de komende tijd nog veel events online zullen worden gehouden en omdat ik ook zeker de voordelen zie van online events heb ik deze week in mijn kantoor een vaste setup gebouwd waarmee ik online presentaties kan geven. Twee camera's, licht, regie en geluid. En nu ik dus goed heb geïnvesteerd in kapitaalgoederen ben ik dan ook eindelijk volgens de VNO-NCW standaarden ondernemer ;-)

Deze week ook mijn manuscript naar de uitgever gestuurd. Na jaren werk is het dan eindelijk af. Voor zover een boek over een dergelijk actueel thema ooit af kan zijn. 10 Juli komt het boek uit, over een week of 3 begint de voorinschrijving. Voor in mijn boek heb ik 15 mooie aanbeveling quotes ontvangen van beleidsmakers, wetenschappers, ondernemers en vakbonden. En juist die diversiteit aan stakeholders is nodig om de kansen van de platformeconomie te vangen en de negatieve effecten de kop in te drukken.

Fijne dag en week!

Hoe Beterboeken.nl wél een geduchte Booking concurrent zou kunnen worden

Een paar weken geleden las ik over de intenties van een ondernemer om een eerlijke Booking.com alternatief te lanceren. De initiatiefnemer had met vele hoteleigenaren gesproken, die nagenoeg unaniem het duivelse dilemma van Booking deelden: je kunt niet met ze, maar ook niet zonder ze.

Twee weken geleden deelde ik al een uitgebreide analyse over de vraag 'is het feestje van Booking nu echt voorbij?'.  In dit stuk sprak ik over platformcoöperaties en over Fairbooking.com: een Frans initiatief van de hotelsector.

Deze week deelde BeterBoeken een manifest. Ook was initiatiefnemer Niels Meijssen, partner bij appbouwer TodayTomorrow, te gast in de podcast van New Business Radio.

Het manifest ziet er sympathiek uit: zo is de missie geborgd in het organisatiemodel, wat erg lijkt op het steward ownership model waar stemrecht en eigenaarschap los van elkaar staan en een stichting een 'golden vote' heeft mochten de aandeelhouders en medewerkers met elkaar samenspannen. Daarnaast wil het een maximum commissie percentage vastleggen van 10 procent en mogelijk ook een bijdrage van de consument vragen (wat overigens niet mag). En daarnaast hebben zij de ambitie om een eerlijke website te zijn. Geen gedoe met het verleiden van consumenten met 'er is nog 1 kamer vrij', iets dat Booking overigens ook niet meer mag doen.

Kansrijk of kansloos?

Dan de vraag: heeft dit initiatief een kans? Hoewel natuurlijk iedereen een kans verdient en er met alleen een manifest (iets dat normaal alleen blockchain projecten doen, die komen vaak niet verder dan een manifest) ligt is het lastig om de kansen in te schatten. Het eerste bericht over dit initiatief verscheen nog geen maand geleden. Toch leek het mij interessant om hier alvast over na te denken.

Wat opvalt is dat in de communicatie (zie hier het archief) naar voren komt dat er voornamelijk is gesproken met de hoteleigenaren. Het is geen verrassing dat deze niet altijd even blij zijn met Booking. Hoewel er natuurlijk een flinke bias zit in de groep geïnterviewden (tevreden Booking klanten zullen niet snel pro-actief reageren op een initiatief als deze), vermoed ik wel dat hotels open staan voor een nieuwe en eerlijke aanbieder. Als de koppeling net de reserveringssystemen wordt gemaakt, dan is het voor een hotel heel eenvoudig om aan te sluiten zonder enig risico. Zij hebben dus weinig te verliezen: de switching costs zijn laag.

Ook wordt er veel aandacht besteedt aan het model dat eerlijk moet zijn. Vier van de vijf punten uit het manifesto gaan hier over. Ik vraag mij af of dit een goed idee is. Hoewel ik dit enorm belangrijk vindt, is dit niet een punt waarmee je klanten (en vooral mensen die willen boeken) overtuigd om bij jou te boeken en niet bij Booking. Het is de vraag wie hier echt om geeft en of je hiermee de massa gaat bereiken. Want als er iets is dat een succesvol hotelboekingsplatform moet doen is: de massa bereiken. Zonder massa, geen succes. Het ontbrekende punt gaat over de gebruikerservaring: vertrouw ons, we bouwen echt wel iets goeds.

Over de techniek wordt weinig tot niet gesproken. Een goede boeking website bouwen lijkt volgens deze appbouwer geen probleem. Ik verwacht dat dit een stuk ingewikkelder is dan het van buiten lijkt: een dergelijk systeem moet kunnen praten met alle reserveringssystemen ter wereld. Daarnaast is een platform meer dan een app: Booking spendeert vele miljarden per jaar aan online advertising en heeft bijvoorbeeld vele duizenden medewerkers op de klantenservice zitten om alle vragen te beantwoorden en problemen te beantwoorden. Dit initiatief draait nu op donaties (1.200 euro is binnen) en wil binnenkort een crowdfunding campagne starten.

Als laatst valt mij op dat de boodschap erg gericht is op het sentiment tegen Booking. Tegen iets of iemand zijn is prima en gebruik maken van een momentum mbt het negatieve sentiment rondom Booking kan natuurlijk een strategie zijn, maar uiteindelijk moet je uitgaan van jouw eigen kracht en niet van de negativiteit rondom een ander.

En juist dat is dat ik nog mis bij dit initiatief. Wat maakt dit project uniek, behalve dat het eerlijker is dan Booking. Want fijn dat de hoteleigenaren minder commissie betalen, maar levert het ook een vergelijkbare dienstverlening naar de klant? Want die klant is de grote afwezige in de communicatie rondom dit initiatief.

Hoe zou het wél kunnen werken?

Dan is er natuurlijk de vraag: hoe zou het wél kunnen werken? Want als je het maar slim genoeg aanpakt is ook een Booking te verslaan. Alles kan immers stuk. En als er een moment is waarop grote platformen kwetsbaar zijn, dan is het wel nu. Booking, maar ook Airbnb en Uber, zijn redelijk lamgeslagen en daardoor relatief kwetsbaar. Misschien was er (behalve 20 jaar geleden) geen betere tijd om een alternatief te starten dan nu.

Even filosoferend op een mooie zondag zomeravond kwam ik op het volgende uit:

1. Begin met bouwen en experimenteren, zet het initiatief desnoods in een stichting, maar ga nu geen geld en tijd spenderen aan een juridische kerstboom.
2. Zoek en betrek partners. Je wilt snelheid maken en geen hele grote investeringen doen. Je kunt snelheid maken door met partners samen te gaan werken. Hotelketens, leveranciers en.... een branchevereniging. Dit zou voor Horeca Nederland een grote kans zijn om relevant te zijn voor de leden en niet alleen beschouwend in de slachtofferpositie te zitten, maar ook echt iets te doen. Partners stralen veelal vertrouwen uit naar hun netwerk (dan hoef je geen tijd te investeren om dit zelf op te bouwen) en hebben vaak ook de nodige resources tot hun beschikking.
3. Start en bouw een platform voor Nederlandse hotels dat parallel loopt aan andere boekingsplatformen. Neem de tijd om te leren en te experimenteren. Rome is ook niet in één dag gebouwd.
4. Zet het platform en de organisatie in twee lagen op: een meta organisatie voor techniek en schaalvoordelen en een lokale organisatie per land. Werk met partnerships om deze landen, evt. middels een franchise constructie, aan te sluiten. Zo combineer je internationale schaal- en netwerkvoordelen met lokale afstemming en draagvlak.
5. Ga in alles uit van eigen kracht en (unieke) waarde toevoegen voor beide zijden van de marktplaats: hotels én klant. Want als er één uitdaging is om een Booking te verslaan is het dat er in ieder geval één machtige zijde van de marktplaats die nu nog weinig te klagen heeft: en dat is de klant. En zonder die klant aan boord, ben je, ook met de beste bedoelingen ter wereld, helemaal nergens.

To be continued...

Verplicht betalen voor je reservering: horeca in coronatijd krijgt vorm | NOS

Vandaag gaat de horeca weer open. Dat is een spannend moment. Met de beperkingen van de anderhalvemeter is het zaak voor horeca ondernemers om hun bezetting zo efficiënt mogelijk te organiseren. No-shows zijn nu meer pijnlijk dan anders. Het is dan ook niet vreemd dat er veel initiatieven voorbij komen van apps en platformen die horeca ondernemers proberen te helpen met deze reserveringen.

Jochem Pasman, onderdeel van het platform advisory team van KPMG, voorspelde op Linkedin een platform oorlog: "Corona heeft een nieuwe 'platform-oorlog' ontketend in Nederland. Velen mengen zich in de strijd in de hoop een graantje mee te pikken, slechts enkelen zullen overleven. De bijvangst uit het proces zal hierbij het belangrijkste component worden: bezoekersdata van plekken waar tot nu toe zeer beperkt betrouwbare data over was. Drankenfabrikanten en brouwers staan voor dit soort data in de rij. Logisch dus dat partijen als Heineken bepaalde initiatieven steunen om zo potentiële versnippering in de vergaarde data tegen te gaan. Aan de andere kant: klanten laten betalen om deze data te genereren is daarom wellicht niet het winnende business model hier (en ja, dit kun je oa op basis van expliciete toestemming keurig AVG-compliant inregelen)."

Ik verwacht ook dat veel ondernemers hiermee zullen worstelen. Niemand heeft hier ervaring mee en er is ook geen tijd om te experimenteren. Ze kunnen hierin dus best wat hulp gebruiken en een stukje coördinatie zou hier welkom zijn. Deze zal niet van Horeca Nederland komen. In het FD zegt de woordvoerder: "Het is aan horecaondernemers zelf hoe zij hun reserveringssysteem inrichten. 'Wij spelen daar geen coördinerende rol in." Opmerkelijk. En een gemiste kans. Je zou denken dat hier juist een rol voor een branche organisatie is weggelegd. Daarnaast heeft de vereniging ook een belang in Bookdinners.nl: een alternatieve reserveringswebsite voor restaurants. De ideale basis om snel een eigen systeem op poten te zetten. Maar nee.

De komende weken verwacht ik dan ook genoeg berichtgeving over hoe het reserveren gaat verlopen. Gaat de klant het doen? Is er ruimte voor verschillende lokale initiatieven? Komt er één grote speler? Of gaan de horecaondernemers (eventueel lokaal) zelf iets op poten zetten? De technologie is immers geen rocket science, hoewel er wel interessante experimenten kunnen worden gaan met dynamic pricing. We gaan het meemaken.

Het belasten van inkomsten behaald uit de deel- en kluseconomie | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl

Afgelopen week werd een rapport van het Ministerie van Financiën gepresenteerd mbt belasting uit inkomsten uit de deel- en kluseconomie. Via deze link lees je het 43 pagina tellende rapport. Heb je daar geen zin in, dan is dit artikel in dagblad Trouw een prima alternatief.

De context: "De verwachte groei van de deel- en kluseconomie betekent dat een steeds grotere groep belastingplichtigen inkomen verkrijgt via digitale platformen. De kans bestaat dat een deel van de gebruikers van deze digitale platformen de verworven inkomsten niet, onjuist en/of onvolledig aangeeft. Dit levert een risico op van uitholling van het bestaande systeem van inkomensheffing.

Het is daarom belangrijk de knelpunten in het huidige fiscale stelsel die deze ontwikkelingen met zich meebrengen te identificeren en beleidslijnen te benoemen voor de toekomst."

Trouw berichtte: "Driekwart van de mensen die hun eigen woning tijdelijk verhuren via platforms als Airbnb geeft die inkomsten niet op bij de Belastingdienst. Die gaat nu scherper controleren, wat tientallen miljoenen per jaar kan opleveren. "

Het rapport heeft 4 beleidslijnen opgeleverd:

1. Verplichte gegevenslevering door digitale platformen (gegevensrenseignering)
2. Inhoudingsplicht voor platformen voor alle individuele aanbieders
3. Vereenvoudiging van fiscale wetgeving
4. Voorlichting

Wat opvalt is dat er in het rapport veel wordt verwezen naar het rapport van de Commissie Borstlap. Opvallend, omdat het Borstlap rapport weinig aandacht heeft besteedt aan de platformeconomie.

Het rapport erkent ook dat internationale samenwerking cruciaal is. Voor beleid, maar ook voor het ontwikkelen van standaarden. Zodat platformen niet voor ieder land een eigen interface hoeft te ontwerpen. Wat dit rapport vooral duidelijk maakt is dat de oplossingen niet alleen veranderingen bij platformen, maar vooral ook bij overheden vandaan moeten komen.

Geen loonoffer in deze crisis, maar winst voor medewerkers | Trouw

Goed stuk waarin wordt opgeroepen om na te denken over manieren waarop medewerkers kunnen participeren in organisaties om zo de lasten, maar ook de lusten te kunnen delen. Een onderwerp waar naar mijn mening te weinig aandacht voor is. Een van de bouwstenen hiervoor is natuurlijk onderwijs. Ik daag daarom ook de auteurs, en in het bijzonder Erik Stam, uit om in het kader van 'practise what you preach' een pilot te organiseren binnen de eigen opleidingen waar aandacht wordt gegeven aan verschillende vormen van eigenaarschap. Want hoe kun je verwachten dat een ondernemer dit als optie meeneemt, wanneer daar in het onderwijs geen aandacht aan wordt besteedt??

Tijdelijke commissie Digitale toekomst overhandigt eindrapport | Tweede Kamer der Staten-Generaal

De tijdelijke commissie 'Digitale toekomst' heeft haar rapport gepresenteerd, waarin het o.a. pleit voor een vaste kamercommissie digitale zaken. De aanbevelingen:

• richt een vaste Tweede Kamercommissie voor Digitale Zaken op;
• bepaal als Kamer welke kennis over digitalisering je nodig hebt;
• ondersteun de andere Kamercommissies rondom digitalisering;
• zorg voor passende wetten en regels voor digitalisering in Nederland en stem goed af met de organisaties die toezicht houden op digitalisering; en
• weet wat er speelt in de Europese Unie en bepaal met de regering wat Nederland daar inbrengt over digitalisering.

Het lijkt mij een goed plan om deze horizontaal opererende commissie neer te zetten. Wel ben ik erg benieuwd naar de samenstelling van deze commissie en waar deze haar kennis vandaan gaat houden. Het lijkt mij een goed idee om hier een community van experts rondom op te zetten die op deelonderwerpen een bijdrage kunnen doen. Ondernemers, wetenschappers, etc. Het gevaar is altijd dat vooral de public affair bureaus en medewerkers en brancheverenigingen aan tafel komen. Prima om naar te luisteren, maar niet als enige bron. Daarnaast zal er iets van continuïteit en onafhankelijkheid moeten worden geborgd. the devil is in the details zal ik maar zeggen. Lijkt mij in ieder geval erg interessant om eens verder over na te denken en mee vorm te geven.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 400 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.