Het einde van Funda? Een analyse. | Wat ik leerde van het bijwonen van een demonstratie bij Uber | Oppas van de zaak als secundaire arbeidsvoorwaarde | Afwegingen bij samenwerking platform

Goedemorgen! Voor je 'ligt' de een-na-laatste nieuwsbrief voor mijn zomer reces. De 299ste editie al weer.

Vorige week bracht ik een bezoekje aan Amsterdam om de demonstratie van 15 chauffeurs voor het hoofdkantoor van Uber te aanschouwen. In deze editie deel ik, via een artikel dat ik afgelopen week op ZiPconomy publiceerde, mijn bevindingen. Daarnaast nog 4 andere mooie stukken voor je verzameld en voorzien van mijn duiding en commentaar.

Fijne week!

Wat een bezoekje aan een demonstratie mij leerde over het debat in de arbeidsmarkt.

Via Twitter zag ik een bericht voorbijkomen van een aankomende demonstratie voor het Uber. In het bericht: “TIJD VOOR ACTIE! – Voor respect en een leefbaar inkomen”. Tijdens deze demonstratie wilden Uber chauffeurs, onder leiding van FNV Platformwerk, aandacht vragen voor de consequenties van het annuleren van ritten door chauffeurs en het gegeven dat chauffeurs voor het accepteren van een rit geen informatie over desbetreffende rit krijgen. Je hoeft geen expert te zijn om te snappen dat deze twee vraagstukken een sterk verband met elkaar hebben. De oplossing volgens FNV: neem de chauffeur in dienst. Ik besloot om naar Amsterdam te reizen om de demonstratie te observeren, foto’s te maken en wat gesprekken te voeren. In deze uitgebreide blog deel ik mijn observatie en analyse.

Personeel vertrekt in hoog tempo bij huizensite Funda - NRC

"Een slepend conflict met makelaarsvereniging NVM en het recente vertrek van topman Quintin Schevernels hebben geleid tot een uittocht van personeel bij huizensite Funda. Dat blijkt uit gesprekken van NRC met zes werknemers die Funda onlangs hebben verlaten."

Funda is een van de mooiste succesvolle voorbeelden van platformen waar het bestuur en eigenaarschap in handen ligt van diegenen die afhankelijk van het platform . Een voorbeeld waar een sector proactief (!!!) en met succes het voortouw heeft genomen en hiermee een dominante positie op de markt heeft weten te verwerven. Een prachtig voorbeeld. Maar ook een prachtig voorbeeld van hoe het mis kan gaan en hoe een sector het eigen bestaansrecht op het spel zet door mismanagement en een focus op de korte termijn. Welkom bij het verhaal van Funda.

Het grote probleem bij Funda ligt op dezelfde plek waar ook het onderscheidende vermogen ligt: eigenaarschap en bestuur. In het begin waren er drie aandeelhouders. Een groep makelaars en aandeelhouders van het eerste uur (verenigd  in FundaBelang), NVM en Wegener Media. In het begin een mooie combinatie en balans. In 2013 verkoopt Wegener zijn aandelenbelang aan NVM. En voor zover ik het kan inzien ging het daar mis en werd de stem en vooral het kortetermijnbelang van de makelaars via de NVM de grootste bedreiging voor het platform dat de vereniging zoveel heeft gebracht. Innovatie die kon knagen aan het verdienmodel en belang van makelaars werd door de NVM tegengehouden.

De intussen jarenlange strijd tussen Funda, NVM en een aantal andere aandeelhouders laat zien dat het design van het Funda model indrukwekkend, maar zeker niet perfect is. En hierdoor het langetermijn bestaansrecht van het platform, en hiermee ook de investering en positie van de leden, op het spel staat.  Onverantwoord als je het mij vraagt. Waarbij het de vraag is hoe het kan dat het NVM bestuur niet de rug recht kan houden om boven het individuele belang uit te stijgen.

Het probleem op korte termijn

Je zou kunnen zeggen: wat is het probleem? Funda heeft een geweldige dominante positie en doordat de makelaars achter het platform staan, zal geen enkel platform het voor elkaar krijgen een vergelijkbare positie te verwerven. Op zich heb je, wanneer je alleen naar korte termijn kijkt en verder geen ambities in het leven hebt, een punt. Op korte termijn heeft Funda weinig te vrezen en zal het echt nog wel flink wat jaren kunnen doormodderen. Het bedrijf Funda zal langzaam leeglopen, maar de machine draait wel door. Beter nog: het rendement zal alleen maar toenemen met dalende kosten. In een Tweet vertelt voormalig Funda-CEO Quintin Schevernels hierover: "Je kunt de huidige positie financieel maximaal laten renderen: met minder kosten naar 70-75% marge". Kort gezegd: voor wie alleen naar korte termijn kijkt, is er geen probleem. Uitmelken van het succes tot de laatste druppel.

Het probleem op lange termijn

Voor wie wel iets heeft met langetermijn (zoals een makelaarsvereniging ;-)) en wie geen genoegen neemt met stilstand en vooruit wil is er wel degelijk een probleem. Of beter: een ontzettend grote gemiste kans.

Het Funda platform biedt makelaars kansen om een betere en meer complete dienstverlening aan hun klanten aan te bieden. Op het moment dat een huis op Funda komt of een bezoeker naar een huis kijkt, dan weet je dat deze klant meer kunt bieden dan alleen zoeken en bemiddelen in aan- of verkoop van een huis. Denk aan hypotheek, financieel advies, verhuis service, verzekering, schilder, nieuwe meubels en ga zo nog maar even door. In een markt waar steeds minder huizen te koop staan zou dit voor makelaars een droom kans zijn om per transactie meer geld over te houden.

Daarnaast zijn veel makelaars verenigd in verenigingen als de NVM, maar dat zegt niet dat dit een homogene populatie is. De ambitieuze makelaars (ik heb er meerdere gesproken) zullen vooruit willen en andere wegen zoeken, zodat alleen de minder ambitieuze makelaars overblijven. Daarnaast is NVM niet de enige vereniging van makelaars: zo heb je bijvoorbeeld ook VastgoedPro en VBO. Schevernels laat in een andere tweet weten dat 30% van het aanbod in de markt komt van niet-NVM makelaars (and counting), er veel kleine makelaars zijn die nergens lid van zijn en dat Nederland redelijk uniek is, omdat de meeste mensen (nog wel) een huis met een makelaar kopen. Als je hierbij optelt dat ook NVM leden geen homogene groep zijn, dan is die 'lock in' die makelaars nu hebben op lange termijn niet heilig. Zeker wanneer de wel ambitieuze makelaars niet gehoord worden.

Conclusie

Voor de korte termijn zal de NVM melkkoe, luisterend naar de naam Funda, nog wel zijn centen opleveren. Op lange termijn kan Funda bij de huidige conservatieve koers de grote splijtzwam binnen de NVM worden en mogelijk zelfs, in een uiterst scenario, het einde van de dominante positie van de NVM. Dat gezegd hebbende is het extra onverantwoord dat het bestuur zwicht voor deze korte termijn strategie. Juist ook omdat de huidige aandeelhouders, dus ook de NVM leden, daarmee op termijn niet alleen het bestaansrecht van hun vereniging, maar ook het bestaansrecht van hun investering / bezit in rook op kunnen zien gaan. Want hoewel de melkkoe nu aantrekkelijk lijkt, zorgt de huidige strategie er ook voor dat toekomstig rendement (Schevernels schetst een optie om de huidige positie te gebruiken als springplank naar een breder platform, waarmee je met een groter team naar 4-5x meer winst/waarde kunt toewerken) niet wordt waargemaakt. En daarmee schiet NVM, en ook de NVM leden, zichzelf in de eigen voet. Zonde.

Apple handelt leningen voor 'betaal later'-dienst zelf af | RTL Nieuws

"Apple handelt de leningen voor zijn nieuwe dienst Apple Pay Later zelf af. Met de functie zijn aankopen te splitsen in vier betalingen. De iPhone-maker zet met de dienst een nieuwe stap op het gebied van financiële dienstverlening.

Een nieuw dochterbedrijf van Apple, genaamd Apple Financing, verzorgt de kredietcontroles en de besluiten over de leningen voor Apple Pay Later, melden Amerikaanse media. Apple kondigde de nieuwe functie van zijn betaaldienst Apple Pay deze week aan tijdens het ontwikkelaarscongres WWDC."

Een grote stap, waarbij Apple voor deze dienst bestaande financiële dienstverleners passeert. Een interessante route: eerst Apple Pay uitrollen via bestaande financiële aanbieders om vervolgens hier ook eigen diensten op aan te gaan bieden. Apple heeft het klantcontact, het device, de schaal, data en kan zo en ultieme klantervaring bieden.

Ik ben benieuwd banken met het omarmen van Apple Pay dit hebben voorzien. Ik kan mij zelf haast niet voorstellen dat dit niet het geval is. En zo heeft Apple een slimme manier gevonden om te leren op (letterlijk de) rekening van anderen om zo uiteindelijk een eigen dienst uit te kunnen rollen. Tien punten voor Apple en een dikke onvoldoende voor iedereen die hier aan heeft bijgedragen.

Big pharma betaalde Medworq miljoenen voor landelijke patiëntendatabase - Follow the Money

"Medworq, het software- en consultancybedrijf met een datalek van tienduizenden patiëntendossiers, kreeg miljoenen betaald door grote farmaceuten en farmagroothandels. Met deze financiering werkte het tot 2020 aan een landelijke database waarin medische gegevens van huisartsen, ziekenhuizen en apotheken aan elkaar gekoppeld konden worden. Experts waarschuwen voor de risico’s die dit soort databases opleveren voor de vertrouwelijkheid van medische dossiers."

Goed uitzoekwerk van Follow The Money. Hier is natuurlijk ontzettend veel mis met het moraal kompas van de 'big farma' sector. Als je überhaupt mag spreken over een moraal kompas. Los daarvan is het ook duidelijk dat toezicht ontbreekt of op zijn minst tekortschiet.

Wat je van deze casus kunt leren? Eigenlijk een zelfde les als de les uit het stuk over de leningen die Apple gaat verstrekken met dank aan de data van de transacties die zij middels samenwerking met banken hebben vergaard. En dat is: wees heel kritisch wanneer je met een externe data partij, of dat nu een platform of software leverancier is, in zee gaat. Val niet snel voor de verleiding van gemak, lage kosten en doorloopsnelheid, maar houdt de lange termijn implicaties in gedachte. Onderstaande afbeelding met afwegingen maakte ik een keer voor een presentatie voor overheden, deze kun je prima als basis gebruiken, maar is niet (beter: nooit) volledig.

Op het moment dat je een kleine partij bent en niet de capaciteit om dergelijke controles uit te voeren: verenig je en maakt gebruik van die schaalvoordelen. Een goed voorbeeld hiervan is het in het artikel omschreven Mondriaan-project, dat uiteindelijk zelf een initiatief is gestart.

Een goede en uitgebreide afweging is belangrijk voor de continuïteit, concurrentiepositie en toekomst van jouw bedrijf, maar ook (zeker bij het gebruik van gevoelige data als in dit FTM stuk) je absolute verantwoordelijkheid richting jouw klanten die jou hun gevoelige data toevertrouwen. En dat is dan weer een grote morele verantwoordelijkheid.

Noodgedwongen een oppas van de zaak als secundaire arbeidsvoorwaarde

"Waar bedrijven zich voorheen positioneerden als goede werkgever met extraatjes als een sportabonnement en dertiende maand, gooien de grote werkgevers uit ons land het tegenwoordig noodgedwongen over een andere boeg: een oppas van de zaak als secundaire arbeidsvoorwaarde."

Mooie en slimme uitbreiding van diensten van oppas platform Charly Cares. Medewerkers van de nu 75 aangesloten organisaties kunnen hun 'oppas van de zaak' boeken via Charly Cares, waarbij de werkgever een tegoed stort op het account van de werknemer.

Vanuit de werkgever is dit een sympathieke en leuke arbeidsvoorwaarde: iets dat zeker in een krappe arbeidsmarkt een plus is. Natuurlijk kun je die extra tijd die vrijkomt gebruiken om te werken, maar ik kan mij ook voorstellen dat het ook als werkever fijn is wanneer een medewerker dit gebruikt om even op adem te komen. Als vader van 3 kinderen zou ik dat zeker kunnen waarderen, al heb ik natuurlijk als ondernemer een ontzettend flexibele baas ;-)

Voor het platform snijdt het mes aan meerdere kanten:

1. Meer omzet: de drempel om een oppas in te huren wordt verlaagd;
2. Nieuwe klanten: wanneer een medewerker via het platform boekt, is het aannemelijk dat een aanzienlijk deel ook extra oppas-uren zal inkopen via het platform;
3. Nieuwe aanbieders (oppassers) op het platform: In dit stuk: "Medewerkers van Deloitte kunnen gebruikmaken van Charly Cares en hebben zelfs de mogelijkheid hun eigen vertrouwde oppas via Charly Cares Business in te zetten." Deze kunnen mogelijk hierna ook voor andere klanten van Charly Cares oppas klussen uitvoeren.

De uitdaging voor het platform:

1. Groei van vraag, waardoor het aanbod op peil moet worden gehouden. Naast een particuliere klant straalt de beschikbaarheid nu ook af op de 'employer brand' van de corporate klant;
2. Minder controle op groei: waar je je normaal redelijk gericht op een bepaald postcodegebied kunt richten bij groei en hiermee de balans vraag/aanbod zelf in de hand hebt, zal de vraag vanuit de organisaties zich op meerdere en misschien ook onverwachte locaties richten. Dit kun je beperken door bijvoorbeeld deze optie alleen open te zetten voor plaatsen waar je als platform al actief bent, maar daar zal de corporate klant op termijn niet tevreden mee zijn: die wil medewerkers, ongeacht de plek waar zij wonen, tevreden willen houden.

Al met al een mooie casus.

Leuk kijkvoer

Tech Monopolies: Last Week Tonight with John Oliver (HBO)

"John Oliver discusses tech monopolies, and how to address the hidden harm they can do."

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie - Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.