De stormachtige groei van Too Good To Go | Hoe Blokker een blauwdruk schetst voor gedeeld eigenaarschap | Hoe Airbnb ook een poging daartoe doet | Nerd alert: een blik in de S-1 documenten van platformbedrijven

Goedemorgen! Afgelopen week weer 3 presentaties (waarvan 1 offline) gegeven, maar ook zelf de nodige webinars en 1 offline presentatie bijgewoond. En weer mooie inzichten opgedaan. Zo was ik te gast bij een bijeenkomst van nlgroeit met een 'collegetour' sessie met Pieter Zwart van Coolblue. Mijn conclusie: Coolblue is juist zo succesvol omdat het géén platform is. Uiteindelijk is het zijn van een platform ook een keuze. en toch aan het eind van de laatste sessie Pieter mijn boek overhandigd, je weet maar nooit. Ook weer twee corporate innovatie teams die met platform proposities bezig zijn geholpen in een sessie van ieder 4 uur. Iets dat ik de laatste tijd steeds vaker doe en erg leuk en leerzaam is (voor beide kanten) om te doen. Deze week staat de eerste sessie met 6 klusplatformen op het programma waar we geen kijken hoe we de opgedane ervaring van platformwerkers kunnen doorzetten naar een digitaal CV. Dat zou echt een mijlpaal zijn. Daarnaast lanceer ik deze week ook iets anders tofs, maar dat lees je volgende week maandag pas, nog even geduld. In deze editie weer een aantal mooie stukken over de platformeconomie. Fijne week!

Too Good To Go turns food waste into business: ‘It really is a win-win-win concept’

In deze nieuwsbrief aandacht voor het platform Too Good To Go. Niet als haakje mbt een actualiteit, maar simpelweg omdat ik het een mooi voorbeeld van hoe een platform laagdrempelig vraag een aanbod met elkaar kan verbinden, transactiekosten kan verlagen en een nieuwe markt creëert.

Dit AD artikel geeft een goed overzicht van wat het platform doet. "Wat we doen is voedselbedrijven die produceren of voedsel verkopen in contact brengen met consumenten als ze dat eten niet kunnen verkopen voordat de houdbaarheid verloopt. Consumenten betalen er een redelijke prijs voor en zo redden we voedsel dat anders weggegooid had moeten worden. -...- Veel mensen maken gebruik van onze Magic Box. Daarin stoppen ondernemers producten waarvan de houdbaarheid in zicht is. Omdat ze niet vooraf weten om welke producten het gaat, is het een verrassing voor de consumenten wat het is."

Voor een Magic Box betaal je doorgaans 3, 4 of 5 euro. Mijn vriendin is aardig verslaafd aan deze app en daardoor heb ik ook flink wat ervaring met dit platform. En fiets ik minstens twee keer per week naar de bakker, Lidl of Makro voor een verrassingsdoos. De Makro is mijn favoriet, al is het soms ook creatief recepten bedenken wanneer je 1 kilo gesneden uit of 3 zakken spinazie in de Magic Box aantreft.

Too Good To Go groeit hard in Nederland: in 2,5 jaar hebben ze al ruim 4 miljoen maaltijden gered, 4.530 aanbieders aan het platform verbonden en de app is 1,7 miljoen keer gedownload. Een ongekend aantal. In totaal heeft het platform 25 miljoen gebruikers. Dit kan ook alleen maar met een flink team. Alleen in Nederland al werken zeker 40 mensen voor Too Good To Go, internationaal zijn dit er 600: 250 meer dan een jaar geleden. Het platform heeft in totaal 13,3 miljoen aan investeringen opgehaald en is in zeker 13 landen actief.

De reden dat zij snel willen groeien is volgens mij duidelijk: op het moment dat er 1 platform in het systeem van de bedrijven en klanten zit, zal er niet snel ruimte zijn voor een tweede. Daarnaast is er voor een dienst als deze schaal nodig om de hoge kosten te kunnen verantwoorden en kan de schaal worden ingezet om andere activiteiten rondom 'food waste' te ontplooien.

Blokker gaat 'blokjes' aandelen uitdelen aan klanten

Deze week interessant nieuws van de kwakkelende winkelketen Blokker: "Blokker introduceert binnenkort een loyaliteitsprogramma waarmee shoppers mede-eigenaar kunnen worden van het retailconcern. Het is nog onduidelijk of de certificaten in de toekomst verhandelbaar zullen zijn."

Als klant van Blokker krijg je dus 'zegeltjes' die een aandeel in het bedrijf vertegenwoordigen. Daar betaal je niets voor, die krijg je. Het gaat dus duidelijk om een loyaliteitsprogramma. Natuurlijk kun je cynisch zijn: het gaat Blokker niet voor de wind, de toekomst is onzeker en daardoor weet je ook niet of de certificaten ooit iets waard zullen worden.

Als je deze pragmatische blik los laat en deze case wat breder bekijkt is het wel een heel erg interessant experiment. Zeker wanneer een platformbedrijf dit gedachtegoed zal overnemen. Platformen leren en groeien op rekening van de gebruiker. Niet alleen verzamelt het platform data van de gebruiker, ook draaien zij 24/7 experimenten met de gebruikers om te ontdekken wat wel en wat niet werkt. Zonder deze ervaring kan geen enkel platform groeien en succesvol worden. De gedachte dat de gebruikers dus ook profiteren van de waarde die door die zelfde gebruikers wordt gecreëerd is dus lang niet gek en ook niet nieuw. Het hele concept van platform coöperaties (waar de gebruikers naast eigenaarschap ook invloed hebben op het bestuur van het platform) is een behoorlijk rigoreuze stap voor een platformorganisatie. De stap van een loyaliteitsprogramma lijkt een stuk minder ingrijpend. Het zou mooi zijn wanneer een platformbedrijf et aan zou durven om een deel van het aandelenkapitaal, zeg 10 procent, te reserveren voor 'zegeltjes' voor de gebruikers. Hoe meer je gebruikt, hoe groter deel van de taart je als gebruiker ontvangt. Een idee dat ook in veel blockchain concepten voorkomt, maar naar mijn weten nog niet van de grond is gekomen. Door het te 'verkopen' als een loyaliteitsprogramma zou het een breder publieken moeten kunnen aanspreken.

Hoe we zorgen dat hosts een stem krijgen - Airbnb

Naast Blokker werkt ook Airbnb aan een loyaliteitsprogramma. Via een van de lezers van deze nieuwsbrief werd ik gewezen op een mailing naar hosts hierover. Op deze pagina wordt meer informatie gedeeld over de adviesraad voor Airbnb-hosts en het schenkingsfonds voor deze zelfde Airbnb.

De adviesraad van Airbnb-hosts moet een diverse groep hosts samenbrengen die "regelmatig namens alle hosts overlegt met het management van Airbnb om ervoor te zorgen dat hun ideeën worden gehoord." Ook zet Airbnb een fonds op voor de hosts "dat we nu en in de toekomst gaan gebruiken om in de ideeën van hosts te investeren en dat we in eerste instantie uit 9,2 miljoen Airbnb-aandelen financieren."

Worden hosts dan ook mede-eigenaar van Airbnb? Nee. Airbnb stopt aandelen in het fonds en wanneer de waarde van deze aandelen 1 miljard dollar waard zijn, dan zal de rente of groei van die hoofdsom worden gebruikt om activiteiten voor hosts te financieren. In het nieuwsbericht geeft Airbnb een aantal voorbeelden waar dit geld voor kan worden gebruikt:

• noodfondsen voor hosts in tijden van crisis
• investeringen in nieuwe producten die het succes van hosts ondersteunen
• een jaarlijkse uitbetaling aan een klein groepje hosts dat zich hard maakt voor de missie van Airbnb
• subsidieprogramma's voor de onderwijskosten voor hosts en hun gezinnen

Het is dus niet dat Airbnb 1 miljard in het fonds stopt: het zet aandelen apart en op het moment dat deze 1 miljard waard zijn, dan wordt de rente of de groei die boven die miljard wordt gerealiseerd in de activiteiten geïnvesteerd. Tot die tijd "blijven we feedback en voorstellen van de community verzamelen en financieren zoals we dat nu ook doen."

Het verhaal rondom het fonds is nog wat vaag. Wat is de waarde van die 9,2 miljoen Airbnb aandelen? En hoe lang duurt het tot deze 1 miljard waard zijn? Hoe groot is de kans dat deze überhaupt 1 miljard waard worden? En dan nog: wat gaat er precies met die overwaarde gebeuren (de hosts lijken nooit toegang te krijgen tot die miljard, alleen tot de rente of de waarde boven die miljard) en hoe komt dit bij de hosts terecht?

Wat deze stap wel duidelijk maakt is dat waar Airbnb in het begin de hosts heeft laten vallen als een baksteen (het platform paste eenzijdig de annuleringsvoorwaarden voor de hosts aan, wat een grote impact had op de verhuurders) het platform nu hard bezig is om deze groep te verbinden aan het platform. Daarnaast is het ook duidelijk dat 'superhosts', verhuurders die met grote regelmaat en goed volgens de Airbnb standaarden verhuren, een steeds belangrijk wordende doelgroep van het platform aan het worden is. Niet gek: uiteindelijk willen huurders ook steeds meer zekerheden en een meer uniforme dienstverlening. Dat lukt alleen met de meer professionele aanbieders. Dat is geen rocket science en een te verwachte ontwikkeling, zeker met een beursgang voor de deur.

DoorDash Says Its Own Pay Model Is a Risk to Its Business in Public Filing

Het leuke van beursgenoteerde platformen als Uber en TakeAway is dat zij verplicht zijn om ieder kwartaal de laatste inzichten en resultaten te publiceren. Ik luister zelf ook regelmatig de 'investor calls' terug. Dit zijn openbare audio bestanden van telefoongesprekken naar aanleiding van het publiceren van nieuwe cijfers tussen grote investeerders en de board van het platform. Dat is super leerzaam. Je hoort welke vragen en zorgen er spelen bij de investeerders (die doorgaans goed geïnformeerd zijn in de markt) en de antwoorden van de leden van de board.

Ook zijn er op dit moment een aantal platformen die op weg zijn naar een beursgang, zoals Airbnb en DoorDash. Een van de stappen naar een beursgang is het publiceren van het S-1 document. Een document met ontzettend veel inzichten van organisaties die daarvoor vaak extreem gesloten waren over wat er achter de voordeur plaatsvond. Zo kwamen in de S-1 documenten van WeWork behoorlijk wat lijken uit de kast, wat ervoor zorgde dat de waarde van het bedrijf kelderde. De beursgang zelf werd uiteindelijk afgeblazen.

Deze blog gaat over de S-1 van DoorDash, waar een aantal interessante zaken in voorkomen. "In its S-1, DoorDash lays out why it's its own worst enemy and warns it may never be profitable. -...- In its S-1 filing with the Securities and Exchanges Commission, there’s little to no evidence DoorDash can achieve let alone sustain profitability (in fact, that it may never be profitable is another “risk”), and lots of evidence that its business model is largely based on taking advantage of both restaurants and drivers. "

"That’s a mouthful, but says that DoorDash’s pay model for delivery drivers is algorithmic, which leads to an “inconsistency in earnings” which is likely to piss off both its workforce and its customers to the point where it may be challenged both in court and by regulators, and reported on in the media. This problem is even worse when you consider the labor patterns of gig companies: they require a large reserve of idle labor to keep wait times low and to fight extremely high turnover rates, but they also rely on a core of full-time gig workers to do the vast majority of work. As a result, the workers hurt the most by this “inconsistency in earnings” are the most precarious and vulnerable workers who rely on DoorDash to make ends meet."

Geen verhaal waar ik als investeerder blij van zou worden. En overigens niet alleen als investeerder.

Voor wie zich verveelt: de S-1 van Airbnb is hier terug te lezen.

Apple Halves Its App Store Fee for the Smaller Companies - The New York Times

Er is al even gedoe rondom de Apple App store en de commissie die de store vraagt (vragen klinkt overigens iets te vrijblijvend). Vanuit verschillende instanties wordt er momenteel naar deze situatie gekeken. Om wat positief in het nieuws te komen heeft Apple besloten dat app ontwikkelaars die minder dan 1 miljoen omzetten via hun app geen 30, maar 15 procent commissie betalen.

Dat klinkt natuurlijk super sympathiek. Zeker als je in dit stuk leest dat 98% van de bedrijven die aan Apple commissie betalen hierdoor minder commissie betalen. Alleen als je dan vervolgens leest dat deze groep ontwikkelaars verantwoordelijk waren voor minder dan 5 procent van de omzet van de store, dan weet je ook gelijk dat de impact op de omzet van Apple minimaal zal zijn. En die omzet, die is enorm. "In June 2017, Apple announced that App Store had generated over $70 billion in revenue for developers since its 2008 launch. By 2020, this had increased to $155 billion." Neem daar 30 procent van en tel uit je winst...

Boekrecensie

De donkere kant van platformen - Frankwatching

Afgelopen week verscheen op Frankwatching een boekrecensie van mijn boek Platformrevolutie:

"Aan inspiratie voor nieuwe platformen zit het boek in ieder geval vol. Ook aan voorbeelden is geen gebrek. Daarbij horen uiteraard de meest bekende voorbeelden, maar Arets schudt ook talloze andere casussen uit zijn mouw die doorgaans minder vaak de revue passeren. Met name de case over Country as a Service, Estland, is een inspirerend verhaal dat laat zien dat overheden best in staat zijn om voor te lopen in de digitale wereld. Er worden ook B2B-casussen besproken, al had dit van mij een groter aandeel mogen krijgen. Van B2B-voorbeelden zijn er echter simpelweg minder. De voorspelling is gelukkig dat dit nog een vlucht gaat nemen. Of zoals de schrijver zegt: “De echte revolutie moet nog komen.”

Al met al is het boek interessant voor iedereen die de wereld in de gaten wil houden. Van startende ondernemers tot doorgewinterde CEO’s. Van marketeers tot beleidsmedewerkers. En van mensen met een uitgedokterd idee, tot diegene die zit te wachten op een eureka-moment."

Ook gelezen

• Internetpionier Dirk-Willem van Gulik: “Ik ben hoopvol” Mooi interview dat de nodige context geeft aan de opkomst van het internet.
• FNV begint rechtszaak tegen Uber: 'Chauffeurs zijn werknemers' - Vakbond FNV sommeert Uber vandaag om chauffeurs in dienst te nemen en de taxi-cao na te leven. Voor beide partijen is dat een principekwestie. Een langdurige rechtszaak lijkt onvermijdelijk
• ‘Vriendenaandeel’ voor versterken eigen vermogen mkb
• Crowdfunding en collectief eigendom voor broedplaats nieuwe stijl
• It’s Not All About Venture Capital: Tech Startups Eye Debt Raises - founders and entrepreneurs look for ways to raise capital without diluting ownership
• Essay: De overheid in tijden van crisis - Tegen de uitholling. In 2018 publiceerde Herman Tjeenk Willink Groter denken, kleiner doen. De kernboodschap van het boek luidt: de wijze waarop de overheid nu functioneert holt de democratische rechtsorde uit. Wat valt daaraan te doen? De coronacrisis heeft die vraag nog urgenter gemaakt.
• UWV: Uber mag werknemers niet ontslaan. Uber ontsloeg in juni tweehonderd werknemers in Amsterdam, die deels zelf voor vertrek tekenden. Het UWV oordeelt nu dat er geen grond was voor ontslag. Terwijl in Nederland hele technische afdelingen werden ontmanteld, maakte Uber in oktober bekend 225 nieuwe software-ontwikkelaars in India te werven.

Food4thought

De twee kanten van Stephen Fry - De Wereld Draait Door - BNNVARA

"Als we iets hebben dat volmaakt lijkt, schuilt daarin onvermijdelijk ook het tegengestelde". Mooie kijk van Stephen Fry op internet en technologie. Check het fragment 10:23-13:33. Of beter: 7:14-13:33. Of nóg beter: de volle 30 minuten. Wat een mooi gesprek.

Als je denkt: "hoe komt ie daar nu weer bij??". Om mijn blik te verbreden ben ik een (online) jaaropleiding Grote Denkers gestart: over de belangrijkste denkers uit de westerse en oosterse filosofie, de politieke theorie, sociologie en psychologie en uit de kunst en literatuur. Een toffe en laagdrempelige manier om mijn blik te verbreden.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie - Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’.

Er is ook een Engelstalige nieuwsbrief, welke iedere twee weken wordt verstuurd.