Goedemorgen! Afgelopen week voornamelijk gewerkt aan de voorbereidingen voor het WageIndicator webinar van aanstaande vrijdag over een betere balans in macht in de wereldwijde kluseconomie. En de laatste hand gelegd aan een expert review van het platform verhuizen.nl: een platform welke is opgezet door de Organisatie van Erkende Verhuizers. Een ontzettend interessante casus. Komende week staat in het teken van het WageIndicator webinar en de voorbereidingen voor de minor 'Bouw je Eigen Platform' aan de Haagse Hogeschool (waar we nu een toffe samenwerking hebben met de HvA). Fijne week!

Desinformatie en platformen: onbegonnen werk?

Onlangs is de Digital Service Act (DSA) in werking getreden. Deze wet heeft als doel om "een veiligere digitale ruimte te creëren waar de grondrechten van gebruikers worden beschermd en een gelijk speelveld voor bedrijven tot stand te brengen." Een mooie ambitie, maar ik begin steeds meer te twijfelen of de aanvliegroute voor het bestrijden van desinformatie de juiste is en vraag mij af of we in plaats van symptoom bestrijden ons niet beter kunnen richten tot de kern van het probleem.

Onder de DSA moeten social media platformen (onder andere) optreden tegen het verspreiden van illegale content en desinformatie en tegelijkertijd transparant zijn over het verwijderen van de inhoud. Bij illegale content is in veel gevallen duidelijk wat hier onder valt, al zal hier zeker ook de nodige discussie over ont- en bestaan. Bij desinformatie, iets dat we nu zien in het verschrikkelijke conflict in Israël en Gaza, is het al een stuk lastiger. De grote vraag: wat is desinformatie en wie bepaalt wat dit wel en wat dit niet is? En dat ook nog eens op een schaal die ongekend is. En waar ligt de grens tussen desinformatie en de vrijheid van meningsuiting? Een vraag de onlangs terecht werd gesteld in een zeer lezenswaardig stuk in het FD met als titel: "'Nieuwe wetgeving tegen desinformatie bedreigt vrijheid van meningsuiting'".

In dit stuk wordt gesproken over de 'vage verplichtingen' van de DSA:

De DSA maakt onderscheid tussen illegale inhoud en desinformatie. Onder illegale inhoud vallen onder meer kinderporno, inbreuken op auteursrechten en discriminerende berichten. De wet verplicht grote platforms deze berichten te verwijderen.

Bij desinformatie zit dat anders. Volgens Klos, die onderzoek deed naar de vrijheid van meningsuiting op het internet, is daarvoor 'een gekunstelde oplossing' bedacht. Die oplossing geldt alleen voor de negentien allergrootste platforms en zoekmachines, waaronder Meta (Facebook en Instagram), X, LinkedIn, Snapchat en YouTube. 'Desinformatie is niet illegaal maar het is wel iets waarvan tegen platforms wordt gezegd: jullie moeten hier wat mee', zegt Klos.

In het stuk wordt aangegeven dat de regels ontbreken. Dit kan ertoe leiden dat platformen zich niet aan de regels houden, of in ieder geval dat de buitenwereld van mening is dat dit het geval is. Zo waarschuwde de EU de afgelopen week al X (voorheen Twitter) via een bericht op X (geen idee waarom dit deze communicatie nu weer via een online platform moet) dat het zich aan de DSA moest houden. Ook Meta en TikTok werden op het matje geroepen.

Als reactie hierop kunnen platformen weer de andere kant op schieten en met 'behulp' van algoritmes alles dat maar verdacht lijkt de kop indrukken. Hiervoor wordt regelmatig een techniek gebruikt die 'shadow banning' wordt genoemd. Oftewel: het ontnemen van de megafoon en het bereik en de vindbaarheid van accounts die als 'verdacht' worden aangemerkt tot nagenoeg nul reduceren. In het stuk 'Sociale media zetten prominenten stilletjes in schaduw bij uitingen over beladen onderwerpen' in De Volkskrant lees je hier meer over.

In dit Volkskrant stuk wordt ook ingegaan op de algoritmen: "Ook zijn algoritmen zelf niet neutraal: ze zijn geschreven door mensen, hun beslissingen en overtuigingen bepalen wat een algoritme wel of niet als controversieel moet aanmerken. Zo groeit op sociale media de kritiek dat posts over de Palestijnse gebieden automatisch controversieel zijn; Meta zou als Amerikaans bedrijf volgens sommige gebruikers de kant van Israël kiezen."

Freedom of speech vs freedom of reach

Het is duidelijk: het weren van desinformatie is een complex probleem. Een probleem waarbij ik mij steeds meer afvraag of de oplossingen waar nu naar gezocht worden niet oplossingen zijn die de kern van het probleem negeren. En dat is dat misschien niet zozeer de desinformatie, maar de mate waarop desinformatie (gedreven door de aandacht vretende algoritmes en de manier waarop platformen verdienen op het vasthouden van de aandacht van de gebruiker) versterkt wordt en een groot publiek bereikt het grote probleem is.

Er wordt vaker gesproken over het fenomeen "freedom of speech vs freedom of reach". Iedereen heeft recht op vrijheid van meningsuiting, maar dat zegt niet dat je het recht hebt op een algoritmische megafoon om een miljoenenpubliek te bereiken. Misschien (en er zullen hier ook vast weer veel mitsen en maren aan kleden) is de oplossing dan eerder door beperkingen op te leggen aan die megafoon. Zomaar een idee (en ik ben hier zeker niet de eerste mee, maar het probleem wordt deze maand wel erg duidelijk zichtbaar) om de zaak eens van de andere kant te bekijken. Geen populaire uitspraak vermoed ik voor platformbedrijven die hiermee de pijn zullen voelen in hun verdienmodel, maar uiteindelijk is iedereen op zoek naar een duurzame toekomst in het gebruik van platformen en nog meer: een leefbare wereld.

Event alert: op zoek naar een gelijk speelveld in de platformeconomie

Aanstaande vrijdag tussen 14:00 - 15:30 organiseer ik met de WageIndicator Foundation een online seminar waarin we op zoek gaan naar verschillende manieren om een meer gelijk speelveld te creëren in de kluseconomie.

De omschrijving:

More and more people find short term work in the gig economy: the phenomenon where online platforms intermediate between demand and supply of labour in a physical or online work environment. As a central entity and private regulator, the platform usually decides the rules of the game without consultation of the workers and clients. These platforms centralise a fragmented market and have the best information position, which creates an imbalance in power between intermediator and users (worker and client).

In the general debate, there are some complaints about platforms advancing on this and working on maintaining (and growing) this disbalance. But the nuance and context are missing. In this webinar, In this webinar, we want to explore the exact problem and analyze the different strategies to give workers their negotiation power back and let them build a collective voice. We also want to search for best practises of initiatives and individuals worldwide that are successfully working in the gig economy with this purpose. To conclude with a roadmap to a gig economy that works for all.

Er komen een boel interessante sprekers voorbij en het event wordt afgesloten met enkele mooie praktijkcasussen van onder andere de Crowdsourcing Code in Duitsland (een code of conduct tussen enkele gig platforms) en (nog even onder voorbehoud) een bijdrage over Turkopticon.

Bij vorige events waren meer dan 100 deelnemers uit 24 landen aanwezig: een mooie kans om te leren over het internationale debat en ontwikkeling van de kluseconomie. Deelname is gratis. Inschrijven en het programma bekijken doe je via deze link.

Publieke waarden? Wat zijn dat nu eigenlijk?

Publieke waarden: een term die te pas en te onpas wordt gebruikt. Zonder na te denken over wat we hier nu precies onder verstaan. Tijdens de Masterclass Netpolitiek die ik nu volg kwam de vraag voorbij: wat zijn nu eigenlijk publieke waarden? Een van de deelnemers kwam met dit interessante artikel: "Publieke waarden of publiek conflict: democratische grondslagen voor de slimme stad". Een aanrader om te lezen.

Working Without Borders: The Promise and Peril of Online Gig Work

Een nieuw onderzoek van de Wereldbank over de kluseconomie, welke ik in deze editie met je wil delen. Het abstract:

Jobs are crucial for individual well-being. They provide a livelihood and, equally important, a sense of dignity. They are also crucial for collective well-being and economic growth. Over the past decade, technology has fundamentally shifted traditional work patterns, creating new ways in which work is contracted, performed, managed, scheduled, and remunerated. New business models, digital platform firms, are allowing the effects of technology to reach more people more quickly, bringing economic opportunity to millions of people who do not live in industrialized countries or even industrial areas, simply with access to broadband and a digital device (World Bank 2019). Digital labor platforms play a role in the process of structural transformation especially by triggering organizational and occupational transformations, for example, by enhancing labor productivity and formalization in service sectors (Nayyar, Hallward-Driemeier, and Davies 2021). New forms of work, known as gig jobs, enabled by digital platforms, have now gained momentum (Eurofound 2020).

Geen zin om het hele stuk te lezen? Op ZiPconomy kwam een artikel voorbij met enkele highlights.

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie? Of op zoek naar een spreker over de platformeconomie voor een online of offline event? Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).

Bezoek ook mijn YouTube kanaal met ruim 300 interviews over de platformeconomie en mijn persoonlijke website waar ik regelmatig blogs deel over de platformeconomie. En lees mijn boek ‘Platformrevolutie - Van Amazon tot Zalando, de impact van platformen op hoe wij werken en leven’. Interesse in mijn foto’s? Check dan mijn foto pagina.